MURAL NA PROKOPU

U okviru programske linije “Umetnost i zajednica” Debatno-istraživačkog programa udruženja, od maja do jula 2023. godine u saradnji sa predstavnicima naselja “Stjepan Filipović” izveden je mural velikih dimenzija na potpornom zidu naspram glavnog ulaza u novotvorenu Železničku stanicu Beograd (Prokop). U realizaciji murala učestvovali su: Danilo Mimović, Aleksandar Vukobratović, David Radonjić, Pavle Ćurčić, Zoran Todorović, Jelena Bokić, Jelena Dinić, Tijana Cvetković, Vahida Ramujkić, Jovana Blagojević i Milan Đorđević.

 

Saradnja je inicirana pozivom predstavnika neformalne organizacije ”Za naš lepi kraj Stjepana Filipovića”, koja okuplja stanovnike ovog beogradskog naselja aktivne u borbi za očuvanje javnog interesa u svom kraju. Nakon uspešne odbrane zelene površine od privatnih investitora krajem 2021. godine, grupa komšija-aktivista nastavila je sa aktivnostima izgradnje zajedništva – što je jednim delom realizovano kroz saradnju s timom Debatno-istraživačkog programa ULUS-a. 

 

Aktivnosti izrade murala je utemeljen na principima community art prakse, tj. umetničke prakse koja je dijaloška, koja se odvija za i sa zajednicom, i koja ostvaruje društvenu funkciju umetnika i umetnosti. Takođe, doprinosi unapređenju nedovoljno raznolike kulturne ponude na lokalu, odgovarajući na kulturne potrebe lokalne zajednice. Zato je u procesu koncepcije murala oformljena radna grupa koje su činili umetnici i predstavnici lokalne zajednice, kako bi zajedno radili na mapiranju tema i interpretaciji lokalne istorije. 

 

Izbor potpornog zida za mesto izvođenja umetničkog dela bilo je od strateške i simboličke vrednosti za lokalnu zajednicu – zid je podignut 70-ih godina 20. veka kako bi se statički osigurao teren na kojem je izgrađeno naselje, a ujedno je i jedna od najvidljivijih arhitektonskih struktura u prometnom delu prilaza železničkoj stanici (dužine je 21 metar i visine 6 metara, što čini ukupnu korisnu površinu od 126 m2). 

 

Može se reći da je najvažniji učinak ovog projekta otvaranje mogućnosti da lokalna zajednica neposredno odlučuje kroz saradnju s umetnicima o konceptu i realizaciji umetničkog dela, te što se na taj način radilo razvoju kulturnih potreba na manje konvencionalne načine, a svakako nove za domaće, aktuelne prilike politike i prakse kulture. To svakako ima odjeka i na proširenje polja i definicije kulture, kroz osnaživanje publike da aktivnim učešćem praktikuju svoje pravo na kulturu, kao i unapređenje mesta i funkcije umetnosti u širem društvenom kontekstu čime se daje podrška društvenom delovanju (samostalnih) umetnika.

 

Izrada murala podržana je sredstvima Ministarstva kulture Republike Srbije.